Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Ο ΚΟΥΚΟΣ


Στόχοι/Σκοποί:

- Οι μαθητές θα μάθουν να τραγουδούν σωστά τονικά μια απλή και σύντομη μελωδία.
- Θα εξοικειωθούν και θα μάθουν να αναγνωρίζουν ακουστικά το χαρακτηριστικό διάστημα 3ης μικρής (ΣΟΛ-ΜΙ), που αντιπροσωπεύει τη φωνή του κούκου.
- Θα έρθουν σε μια πρώτη οπτική και ακουστική επαφή με τα μουσικά όργανα πιάνο και κλαρινέτο.
- Θα κατανοήσουν απλά ρυθμικά και μελωδικά σχήματα.
- Θα γνωρίσουν τις νότες ΜΙ, ΣΟΛ και ΛΑ, καθώς και τις φωνομιμικές χειρονομίες που τις συνοδεύουν.
- Θα μάθουν να εκτελούν με τονική ακρίβεια αποτελούμενη από 3 νότες (ΜΙ, ΣΟΛ, ΛΑ).
- Θα γνωρίσουν τα ρυθμικά στοιχεία του τετάρτου και των 2 ογδόων.
- Θα εξοικειωθούν με τη μουσική σημειογραφία (ρυθμική και μελωδική) του τραγουδιού.

Υλικά:

- Αρμόνιο ή κάποιο άλλο μελωδικό όργανο για συνοδεία του τραγουδιού.
- υπολογιστής και προτζέκτορας.
- Κρουστά και μελωδικά όργανα τάξης και boomwhackers.

Χρόνος Διδασκαλίας:

3-4 διδακτικές ώρες.


Δραστηριότητα 1η:

Μουσική Ακρόαση: "Ο κούκος στο δάσος" από το έργο Καρναβάλι των ζώων του Camille Saint-Saens.





  • Βάζουμε στα παιδιά να ακούσουν το παραπάνω απόσπασμα. Τους ζητάμε να προσέξουν πολύ προσεκτικά και να μαντέψουν πιο ζώο ακούν. 
  • Έπειτα από συζήτηση, καταλήγουμε ότι πρόκειται για το πουλί κούκος, που είναι πολύ γνωστός από την ύπαρξή του σε ρολόγια και έχει πολύ χαρακτηριστική φωνή.
  • Επαναλαμβάνουμε την ακρόαση και τους ζητάμε κάθε φορά που ακούν το χαρακτηριστικό διάστημα 3ης μικρό (ΣΟΛ -ΜΙ), να σηκώνουν το χέρι τους, ή να τραβούν μια γραμμή στο τετράδιο εργασιών του βιβλίου μουσικής κεφάλαιο 3 σελίδα 9 (αν πρόκειται για παιδιά Α΄ Δημοτικού).
  • Σε αυτό το σημείο μπορούμε να αναφέρουμε ότι τα μουσικά όργανα που ακούν είναι το πιάνο και το κλαρινέτο. Τονίζοντας ότι το κλαρινέτο είναι το όργανο εκείνο που αναπαριστά τη φωνή του κούκου. Δείχνουμε αντίστοιχες εικόνες στον προτζέκτορα.

Δραστηριότητα 2η:

Εκμάθηση τραγουδιού:


  • Τραγουδάμε ολόκληρο το τραγούδι και ζητάμε από τα παιδιά απλά να ακούσουν.
  • Έπειτα "σπάμε" το τραγούδι σε μικρές φράσεις. Τραγουδάμε πρώτα εμείς και έπειτα επαναλαμβάνουν τα παιδιά ότι είπαμε.
  • Προσθέτουμε κινήσεις, που περιγράφουν την πορεία του τραγουδιού, για ευκολότερη αποστήθιση των στίχων (π.χ. "έλα κάτω να σε δω" - δείχνουμε με το χέρι μας προς τα κάτω και έπειτα κάνουμε πως κοιτάμε βάζοντας τα χέρια κοντά στα μάτια μας. "να σε πάρω αγκαλίτσα" - κάνουμε πως αγκαλιάζουμε τον κούκο και διπλώνουμε τα χέρια μας στο στήθος κ.τ.λ.).
  • Τραγουδάμε ξανά ολόκληρο το τραγούδι μαζί με τα παιδιά. Επαναλαμβάνουμε αρκετές φορές μαζί με τις κινήσεις.
  • Όταν θεωρήσουμε ότι το γνωρίζουν αρκετά τα αφήνουμε να το τραγουδήσουν μόνα τους.

Δραστηριότητα 3η:

  • Σε συνέχεια της προηγούμενης δραστηριότητας, εισάγουμε τις φωνομιμικές χειρονομίες του Curwen (από το σύστημα Kodaly), για τις νότες ΜΙ, ΣΟΛ, ΛΑ καθώς τραγουδάμε το τραγούδι.

  • Παρακινούμε τα παιδιά να κάνουν τις αντίστοιχες κινήσεις ενώ τραγουδούν.

Δραστηριότητα 4η:

Σταθερός παλμός και εκμάθηση ρυθμικών στοιχείων (τέταρτα και όγδοα):

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στις εικόνες γραφικής αναπαράστασης που ακολουθούν αποτυπώνονται τα πρώτα δύο μέτρα του τραγουδιού.

  • Ξεκινάμε να τραγουδάμε το τραγούδι χτυπώντας παλαμάκια ή τα χέρια μας στα γόνατά μας και ζητάμε από τα παιδιά να μας μιμηθούν.
  • Δείχνουμε την παρακάτω εικόνα στον προτζέκτορα και επαναλαμβάνουμε το τραγούδι χτυπώντας το σταθερό παλμό (τα παιδιά) και δείχνοντας συγχρόνως το αντίστοιχο κουτάκι.
Γραφική Αναπαράσταση 2 μέτρων (4/4) σταθερού παλμού.
  • Στη συνέχεια γίνεται ο διαχωρισμός ανάμεσα στον σταθερό παλμό και την ρυθμική διάρκεια των νοτών του τραγουδιού (τέταρτα και όγδοα).
  • Δείχνουμε την παρακάτω εικόνα και επαναλαμβάνουμε το τραγούδι.


Γραφική Αναπαράσταση ρυθμικών στοιχείων (τέταρτο = μπλε κουτί, 2 πράσινα κουτιά = 2 όγδοα)

  • Τέλος γίνεται η μετατροπή της γραφικής αναπαράστασης σε ρυθμική παρτιτούρα.

  • Σε αυτό το σημείο μπορούμε να εισάγουμε τις ρυθμικές συλλαβές τα = τέταρτο (παλαμάκι) και τι-τι = 2 όγδοα (2 χτυπήματα εναλλάξ των χεριών στα γόνατα).
  • Επαναλαμβάνουμε το τραγούδι διαβάζοντας συγχρόνως την ρυθμική παρτιτούρα.
  • Τέλος μοιράζουμε κρουστά μουσικά όργανα στα παιδιά και τους ζητάμε να παίξουν πρώτα τον σταθερό παλμό και έπειτα την αποτύπωση της ρυθμικής διάρκειας των νοτών του τραγουδιού.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η έμπνευση για τις γραφικές παρτιτούρες και την πορεία διδασκαλίας της συγκεκριμένης δραστηριότητας προήλθε από το παρακάτω βίντεο - διάλεξη για την ενεργή μουσική ακρόαση. Σας προτείνω να το παρακολουθήσετε για καλύτερη κατανόηση και αντίληψη της εξέλιξης της παραπάνω δραστηριότητας.



Δραστηριότητα 5η:

  • Μοιράζουμε στα παιδιά Bomwhackers (Κίτρινο = ΜΙ, Πράσινο - ΣΟΛ και Μοβ = Λα) και παίζουμε το τραγούδι.
  • Αρχικά, απλά δείχνουμε ποιο παιδί, με το αντίστοιχο Boomwhacker πρέπει να παίξει, έτσι ώστε να ακουστεί η μελωδία του τραγουδιού.
  • Στη συνέχεια, μπορούμε να προχωρήσουμε σε ανάγνωση της γραφικής παρτιτούρας, έπειτα στη ρυθμική και τέλος στη μελωδική με τα ανάλογα χρώματα.



Σημείωση: Βάζουμε τα χρώματα που αντιστοιχούν στα Boomwhackers



Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν είναι ανάγκη να γίνουν όλες οι δραστηριότητες σε συνεχόμενα μαθήματα. Μπορεί να παρατηρήσουμε ότι οι μαθητές χάνουν το ενδιαφέρον τους, επομένως σταματάμε και, είτε επανερχόμαστε σε μετέπειτα μαθήματα εν είδη επανάληψης, είτε το αφήνουμε εντελώς και χρησιμοποιούμε άλλες δραστηριότητες και τραγούδια για να επιτύχουμε τους στόχους που έχουμε επιλέξει. Επίσης οι πιο σύνθετες και προφανώς πιο δύσκολες δραστηριότητες μπορούν να διδαχθούν όταν τα παιδιά θα είναι λίγο πιο ώριμα ηλικιακά π.χ. Διδάσκουμε το τραγούδι και τις πρώτες 3 δραστηριότητες στην Α΄Δημοτικού και τις υπόλοιπες στην Β΄Δημοτικού.

ΠΗΓΕΣ:



Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΙΣ ΝΟΤΕΣ ΣΤΟ ΠΕΝΤΑΓΡΑΜΜΟ

1.Διδακτικός στόχος: ·         Να γνωρίσουν ακουστικά και να μπορούν να διαχωρίσουν τους ψηλούς και χαμηλούς ήχους. ·         Να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με το πεντάγραμμο και το κλειδί του ΣΟΛ. ·         Να μάθουν να ονομάζουν τις νότες. ·         Να μπορούν να συνδέουν κάθε νότα με συγκεκριμένο χρώμα. ·         Να ξεχωρίζουν τις γραμμές από τα διαστήματα και να μπορούν να αναγνωρίζουν τις νότες πάνω στο πεντάγραμμο. 2.Σκοπός: ·         Να γίνει ορισμός της λέξης «νότα». ·         Οι μαθητές να καταστούν ικανοί να κατανοήσουν τη χρησιμότητα του γραπτού κώδικα σε μια «γλώσσα». ·         Να μπορούν να αναγνωρίσουν ήχους και να τους διαφοροποιήσουν ανάλογα με το τονικό τους ύψος. ·         Να γίνει γνωριμία με τη μουσική σημειογραφία. 3.Διδακτική προσέγγιση: ·   Άτυπη μουσική εκπαίδευση (μουσικοκινητικές δραστηριότητες, μουσικά παιχνίδια). ·        Τυπική μουσική εκπαίδευση (πεντάγραμμο, κλειδί ΣΟΛ και αναγνώριση νοτών πάνω σε αυτό). 4.Δια

Α ΡΑΜ ΣΑΜ ΣΑΜ

Παραδοσιακό μαροκινό τραγούδι με κινήσεις. Οι στίχοι του δεν έχουν κάποιο συγκεκριμένο νόημα. ΣΤΙΧΟΙ: Ελληνικοί στίχοι: Α ραμ σαμ σαμ, α ραμ σαμ σαμ, κούντι κούντι κούντι κούντι  κούντι ραμ σαμ σαμ (x2) Ακούω, ακούω κούντι κούντι κούντι κούντι  κούντι ραμ σαμ σαμ (x2) Α ραμ σαμ σαμ, α ραμ σαμ σαμ, κούντι κούντι κούντι κούντι  κούντι ραμ σαμ σαμ (x2) Κοιτάζω, κοιτάζω, κούντι κούντι κούντι κούντι  κούντι ραμ σαμ σαμ (x2) Α ραμ σαμ σαμ, α ραμ σαμ σαμ, κούντι κούντι κούντι κούντι  κούντι ραμ σαμ σαμ (x2) Φουσκώνω, φουσκώνω, κούντι κούντι κούντι κούντι  κούντι ραμ σαμ σαμ (x2) Α ραμ σαμ σαμ, α ραμ σαμ σαμ, κούντι κούντι κούντι κούντι  κούντι ραμ σαμ σαμ (x2) Φωνάζω, φωνάζω, κούντι κούντι κούντι κούντι  κούντι ραμ σαμ σαμ (x2) Παραλλαγή: Α ραμ σαμ σαμ, α ραμ σαμ σαμ γκούλε γκούλε γκούλε γκούλε γκούλε ραμ σαμ σαμ  (x2) Στα γόνατα, στα γόνατα και στο στήθος στήθος στήθος  στήθος γόνατα και πάνω και κάτω και στο στήθος στή

ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

       Το Καρναβάλι των ζώων αποτελεί ένα από τα πλέον αγαπημένα μου έργα και κάθε χρόνο το διδάσκω στους μαθητές μου.        Συνήθως επιλέγω να το διδάξω λίγο πριν την περίοδο του Καρναβαλιού. Φυσικά δεν έχει καμία σχέση με το έθιμο, όμως μόλις τα παιδιά ακούν τον τίτλο του έργου αμέσως κάνουν τον συσχετισμό και μου δίνει την ευκαιρία να ξεκινήσω ενδιαφέρουσες συζητήσεις μαζί τους.      Έχω ετοιμάσει μία διαδραστική παρουσίαση για το σύνολο του έργου, με βίντεο και ερωτήσεις κατανόησης. Στις μικρότερες τάξεις συνήθως συνοδεύω την παρουσίαση με ένα βιβλίο (υπάρχουν αρκετά στο εμπόριο), έτσι ώστε κάθε ζώο να συνοδεύεται με μία μικρή αφήγηση.       Συνήθως χρειάζομαι 2-3 μαθήματα για να ολοκληρώσω την παρουσίαση, όμως πριν από όλα τους δείχνω ένα μικρό βίντεο με λίγα στοιχεία για το συνθέτη του έργου Camille Sain-Saëns. Στην συνέχεια ξεκινώ την παρουσίαση και την προσαρμόζω ανάλογα την ηλικία και το επίπεδο των παιδιών.   Αν δεν γνωρίζετε το έργο πολύ καλά μπορείτε να δείτε την παρακάτω